معرفی پرسلین دندانی

پرسلین دندان چیست؟ پرسلین یا پرسلن دندان که به آن سرامیک دندان هم گفته می‌شود، معمولاً از کائولن، کوارتز و فلدسپات ساخته می‌شود. پرسلین استحکام بالایی دارد و با دلیل شباهت زیادی که به دندان‌های طبیعی دارد برای ترمیم‌های دندانی مختلف مانند ساخت روکش یا ونیر استفاده می‌شود. این ماده زیست‌سازگار و محکم است و ظاهری شبیه به مینای طبیعی دندان ایجاد می‌کند.

تاریخچه استفاده از پرسلین در دندانپزشکی

به نقل از کتاب Comprehensive Biomaterials، ایده استفاده از پرسلین اولین بار در سال 1774 ارائه شده است. پرسلینهای دندانی از کائولن، فلدسپات و کوارتز ساخته شدند. اما تا سال 1838 طول کشید تا پرسلینهای دندانی با شفافیتی ساخته شوند که با دندانهای دیگر مطابقت داشته باشند. ویژگی‌هایی استحکام بالا و زیبایی باعث می‌شود که پرسلین دندانی‌های کاربردی در دندانپزشکی داشته باشید.

کاربردهای روکش پرسلین در دندانپزشکی

اکنون زمان آن رسیده است که بدانیم کاربردهای پرسلین دندان چیست. پرسلین کاربردهای زیادی در دندانپزشکی دارد و برای ساخت روکش های دندان، ونیر دندان و بریج و… از آن استفاده می شود. اما یکی از مهمترین کاربردهای آن ساخت روکش است.

روکش پرسلین

زمانی که دندان به طور مستقیم دچار آسیب می‌شود، می‌شود یا زمانی که یک دندان عصب کشی می‌شود، دندان دیگری استحکام قبل از آن آسیب‌پذیر نیست. برای این دندان‌ها دندانپزشکی از یک روکش استفاده می‌کند. روکش‌ها مانند تاج دندان هستند؛ اما به‌صورت مصنوعی و در لابراتوار دندان‌سازی ساخته می‌شوند. روکش به طور کامل سطح دندان را می‌پوشاند و به این ترتیب هم می‌رسد که آن را شبیه دندان‌های سالم و طبیعی می‌کنند و هم از شکستن دندان‌ها جلوگیری می‌کنند. این روکش‌ها ممکن است به شکل روکش تمام پرسلین یا روکش پرسلین متصل به فلز (PFM) ساخته شوند. پس در اصل روکشهای پرسلینی برای:

• ترمیم دندان‌شکسته یا دندانی که پوسیدگی وسیع دارد
• تقویت دندان و جلوگیری از شکستن دندان
• محافظت از دندان و جلوگیری از ازبین رفتن دندان
• بهتر کردن ظاهر دندان
• زیباتر کردن لبخند

بریج یا پل دندان

باتوجه‌به این که پرسلن یک ماده محکم است، می‌توانیم از آن برای جایگزین‌کردن یک یا دو دندان کشیده شده هم استفاده کنیم. برای این کار، از پروتزی به اسم بریج یا پل دندان استفاده می‌کنیم. بریج یک پروتز دندانی است که از کنار هم قرار گرفتن چند روکش دندان درست می شود. این پروتز از دو طرف، مثل یک روکش، روی دندان‌های سالم قرار می‌گیرد و جای دندان ازدست‌رفته را بر می‌کند.

ونیر پرسلین

یکی دیگر از کاربردهای پرسلین در دندانپزشکی استفاده از آن به‌عنوان ونیر دندان است. ونیرها یک‌لایه سرامیکی نازک هستند که روی سطح جلویی دندان‌ها چسبنده می‌شوند و مشکلاتی مانند زردشدن رنگ دندان و شکستگی‌های جزئی دندان را می‌سازند. ونیر پرسلین به دلیل زیبایی و استحکام بالا که برای اصلاح لبخند استفاده می‌شود.

ایمپلنت دندان

زمانی که می‌خواهید یک دندان ازدست‌رفته را با ایمپلنت جایگزین کنید، جراح ابتدا یک پایه برای داخل استخوان فک شما قرار می‌دهد که به آن فیکس ایمپلنت می‌گوییم. سپس یک قطعه روی آن پایه مرتبط می‌کند و یک روکش هم روی آن قرار می‌دهد تا ایمپلنت زیبایی و عملکرد یک دندان طبیعی را داشته باشد. روکش دندان پرسلین روکشی است که برای ایمپلنت دندان نیز می‌توانید از آن استفاده کنید.

پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع از قیمت کاشت دندان به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

آنله

آنله نوعی ترمیم است که ظاهری شبیه به یک روکش نصفه دارد. این ترمیم زمانی استفاده می‌شود که دندان‌های پرکردگی و ترمیم‌های وسیعی نیاز داشته باشد اما بافت دندان به اندازه کافی باقی بماند و دندان قادر به نگه‌داشتن آن ترمیم نباشد.

مزایای استفاده از روکش پرسلین

اکنون که با کاربردهای پرسلین در دندانپزشکی آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که بدانیم پرسلین دندان چیست.

ظاهر طبیعی و شباهت به دندان‌های واقعی

پرسلن نور را به نحوی از خود عبور می‌دهد که باعث می‌شود شبیه دندان‌های طبیعی به نظر شود. همچنین رنگ و شکل این روکش‌ها برای هر بیمار شخصی‌سازی می‌شود تا به‌خوبی با سایر دندان‌های بیمار هماهنگ شود. در نتیجه ترمیم‌های ساخته شده از پرسلین، ظاهری شبیه به دندان‌های واقعی دارند.

دوام و ماندگاری بالا در برابر سایش و شکستگی

پرسلن استحکام زیادی دارد. همین موضوع باعث شد که ترمیم‌های دندانی از پرسلن مقاومت در برابر جویدن و گاز گرفتن داشته باشند. همچنین این ترمیم‌ها در برابر تغییر رنگ و لک‌شدن نیز مقاوم هستند.

مناسب برای شناسایی با فلزات

استفاده از دندان‌های جلو برای بهبود زیبایی

همانطور که گفتیم، روکش پرسلین ظاهری شبیه به دندان‌های طبیعی دارد و به‌خوبی با دندان‌های دیگر هماهنگ می‌شود. به همین دلیل این روکش برای افرادی که دندان‌های جلویی آن‌ها شکسته می‌شوند، آسیب دیده یا رنگ آن به‌شدت زرد شده گزینه مناسبی است.

معایب احتمالی روکش پرسلین

هر روش درمانی یا روش زیبایی که در مطب دندانپزشکی انجام می‌شود مزایا و معایبی دارد. اکنون زمان آن رسیده است که بدانیم معایب پرسلین دندان چیست. معایب روکشهای پرسلینی عبارت اند از:

• نیاز به تراشیدن دندان: تمام روکش های دندانی برای آن که روی دندان نصب می شوند، نیاز به تراشیدن و فرم دهی دندان دارند. تراشیدن دندان برای نصب روکش یک پروسه غیرقابل‌برگشت اما نیاز است.
• زمان بر: برخی از ترمیم‌های دیگر دندانی که در یک جلسه انجام می‌شوند، ساختن و آماده‌کردن روکش و ونیر پرسلن به زمان زیاد و چند بار مراجعه به دندانپزشکی نیاز دارد.
• هزینه بالا: ترمیم‌ها و پروتزهایی که با پرسلن ساخته می‌شوند، قیمت بالاتری نسبت به ترمیم‌های دندانی دیگر دارند. این موضوع یکی از معایب این نوع روکش‌ها می‌شود. اما لازم به ذکر است که نتیجه ترمیم معمولاً رضایت برای افراد را به دنبال دارد و هزینه آن کاملاً قابل‌توجیه است.
• امکان شکستن: مانند هر ترمیم دندانی دیگر و حتی مانند دندان‌های طبیعی خود ما، اگر به روکش پرسلن فشار زیادی وارد شود، احتمال شکستن آن وجود دارد. این روکش‌ها مستعد شکستن و لب پر شدن هستند. پس شما باید از آن‌ها مراقبت کنید.
• حساسیت دندان: تا مدت کوتاهی بعد از نصب روکش، دندان شما ممکن است این مشکل را پیدا کند و نسبت به سرما یا گرما واکنش نشان دهد. این چندین اتفاق افتاده است که از دندان خارج شود می‌شود.

روکش پرسلین چگونه نصب می‌شود؟

یکی از سؤالات پرتکرار بررسی این مراحل نصب روکش پرسلین دندان چیست؟ روکش پرسلن دندان در طی چند مرحله آماده و نصب می‌شود.

مراحل نصب روکش پرسلین

مراحلی که برای نصب روکش روی دندان باید انجام شود عبارت‌اند از:

1. در گام اول، ابتدا دندانپزشک باید دهان و دندان‌های بیمار را معاینه کند و درخواست عکس رادیوگرافی می‌دهد. در این معاینه، ابتدا وضعیت دندان بیمار بررسی می‌شود و درمان لازم برای دندان می‌شود.
2. اگر مشخص شود که روکش باید روی دندان شما نصب شود، باید دندان برای نصب روکش آماده شود. در این مرحله دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوصی دندان را می‌تراشد و آن را شکل می‌دهد تا روکش به‌خوبی روی آن نصب شود.
3. بعد از آماده‌کردن دندان، نوبت به قالب‌گیری می‌رسد. قالب‌گیری ممکن است به روش سنتی یا با استفاده از اسکنرهای دیجیتال مخصوص انجام شود. قالب آماده شده به همراه رنگ انتخاب شده برای روکش، برای ارسال لابراتوار می‌شود تا روکش بر اساس وضعیت و موقعیت‌های بیمار ساخته شود.
4. بعد از قالبگیری، دندانپزشک یک روکش موقت روی دندان بیمار قرار می‌دهد تا دندان تا زمان آماده‌شدن روکش، آسیب نبیند.
5. با آماده‌شدن روکش، بیمار باید به دندانپزشکی مراجعه کند. در این جلسه درمانی، روکش موقت از روی دندان بیمار برداشته می‌شود و روکش یا می‌شود، به طور دائمی روی دندان بیمار نصب می‌شود.
6. در نهایت، دندانپزشک روکش نصب شده را از نظر ارتفاع و درخشندگی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که بهترین ترمیم برای بیمار انجام شده است.

مدت زمان نصب و مراقبت‌های بعد از آن

برای نصب روکش، شما معمولاً باید دو یا سه بار به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید. برای ساختن روکش پرسلین معمولاً لابراتوار به دو الی سه هفته زمان نیاز دارد. پس از زمان قالبگیری تا نصب نهایی روکش دندان، حدوداً سه هفته زمان نیاز است.

نکات مهم بعد از نصب پرسلین دندان

باوجود آن که پرسلین یک ماده مستحکم و بادوام است، بعد از نصب پرسلین دندان، شما باید به‌خوبی از آن مراقبت کنید تا روکش و دندان زیر آن سالم باقی بمانند. به همین دلیل شما باید:

• از خوردن غذاهای سفت مثل جویدن آب‌نبات یا یخ و خوراکی‌های چسبناک مثل آدامس پرهیز کنید.
• حداقل دو بار در روز با استفاده از مسواک مناسب مسواک بزنید.
• یک‌بار در روز نخ دندان بکشید و اطراف دندان‌هایتان را تمیز کنید.
• در صورت دندان‌قروچه از محافظ دندان استفاده کنید.
• سالی دو بار برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید و مطمئن شوید که روکش یا ونیرهای شما سالم هستند و آسیب دیده اند.
• نوشیدن نوشیدنی‌های اسیدی و نوشیدنی‌هایی مثل قهوه که باعث لک‌شدن دندان و روکش می‌شوند را به حداقل برسانید.

مقایسه روکش پرسلین با PFM

همانطور که پیش‌تر توضیح دادیم، از پرسلن برای ساخت انواع مختلف از روکش‌ها و پروتزهای دندانی استفاده می‌شود که دو نوع معروف و کاربردی آن روکش دندان سرامیکی و روکش PFM است. روکش تمام سرامیک، همان طور که از نامش مشخص است، تماماً از سرامیک پرسلین ساخته می شود. اما روکش PFM دو لایه است. این روکش از یک لایه فلزی ساخته می‌شود که مستقیماً روی دندان قرار می‌گیرد. این لایه فلزی از بیرون با پرسلین پوشنده می‌شود تا ظاهر طبیعی‌تری داشته باشد.

روکش تمام پرسلین در مقایسه با روکش pfm ظاهر طبیعی‌تری دارد و بیشتر به دندان واقعی شبیه است. همچنین مدتی بعد از نصب روکش دندان، ممکن است لثه کمی تحلیل برود باشد. در این صورت لایه فلزی روکش pfm به‌صورت یک خط باریک خاکستری‌رنگ در خط لثه مشخص می‌شود.

در نهایت لازم به ذکر است که روکش‌های pfm در برخی از افراد باعث بروز واکنش آلرژیک و می‌شوند. این اتفاق هنگام استفاده از روکش‌های تمام سرامیک پرسلین معمولاً دیده نمی‌شود. قیمت روکش pfm از روکش تمام پرسلین است.

جمع بندی

در این مقاله توضیح دادیم که پرسلین دندان چیست و گفتیم که باتوجه‌به مقاومت و دوام بالا و همچنین ظاهر طبیعی ترمیم‌های ساخته شده از پرسلین، این ماده به طور مستقیم در دندانپزشکی استفاده می‌شود. یکی از مهمترین کاربردهای روکش پرسلین در دندانپزشکی، ساخت روکش دندان است. روکش از دندانهای آسیب دیده شما را می کند و ظاهر آن را زیباتر می کند. در نهایت، لازم می‌دانیم که برای روکش کردن دندان‌های خود، حتماً به یک دندانپزشک مراجعه کنید و مراقبت‌های بعد از نصب روکش را نیز جدی بگیرید.

کلینیک دندانپزشکی دکتر حمیدرضا افضلی

سوالات متداول

پرسلین دندان چیست؟

پرسلین یا پرسلن یک نوع ماده سرامیکی است که برای ساختن روکش، آنله، ونیر، بریج و… استفاده می‌شود. این ماده دوام و استحکام بالا و شفافیت خوبی دارد.

روکش پرسلین دندان خوب است؟

بله. روکش‌های پرسلین سال‌هاست که برای ترمیم دندان و برای زیباتر کردن دندان استفاده می‌شوند. این روکش‌ها به‌خوبی‌ها با دندان‌های کناری شما هماهنگ می‌شوند و ظاهر یکدستی را به دندان‌های شما می‌بخشند. این روکش‌ها همچنین محکم هستند و دوام بالایی نیز دارند.

ماندگاری پرسلین دندان چقدر است؟

روکش‌ها و ونیرهای پرسلین معمولاً بین 10 تا 15 سال ماندگاری دارند. بااین‌حال این ماندگاری تا حد زیادی به نحوه مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان بستگی دارد.